028 38632 553
1. Béo phì
Béo phì là trạng thái thừa cân do tăng khối lượng mỡ. Ngoại trừ những người có bắp thịt nở nang, còn lại tất cả những người có cân nặng vượt mức 20% số cân tiêu chuẩn phù hợp với chiều cao đều được coi là béo phì. Nếu mỡ thừa phân phối đều toàn thân, đó là trường hợp béo phì toàn thân. Nếu mỡ thừa tập trung chủ yếu ở bụng, mông, đùi, đó là bèo phì hướng tâm, cả hai đều rất nguy hiểm vì dễ dẫn đến rối loạn lipid máu, tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh khác như: gan nhiễm mỡ, tiểu đường Type II (nữ béo phì có nguy cơ mắc cao gấp 2,5 lần), bệnh tim mạch, hô hấp (hội chứng Pick Wick ngủ ngắt quãng, ngưng thở vào ban đêm có thể dẫn đến tử vong), rối loạn cơ, xương, khớp…Đối với trẻ em, chứng béo phì cũng có tác hại rất lớn. Và hiện nay, bệnh béo phì ở các trẻ em đang lan truyền như một dịch bệnh. Rất không may là cả bệnh tiểu đường và béo phì đều là những biểu hiện liên quan đến tim mạch, thậm chí khi còn trẻ (nguy cơ bệnh mạch vành: gấp đôi; xơ vữa mạch máu: gấp 7; tai biến mạch máu não: gấp 13).
Các chuyên gia thường sử dụng chỉ số eo/mông (Waist Hip Ratio-WHR) để đánh giá béo phì. WHR ở nam lớn hơn 0,95 và ở nữ lớn hơn 0,85 là đã ở mức báo động. Chỉ số BMI cũng thường được dùng để đánh giá thể trọng (BMI lớn hơn 25 được coi là béo phì). Có khi chỉ cần đo vòng eo là đủ xác định bèo phì (nam hơn 90cm, nữ hơn 80cm).
Một cuộc điều tra quy mô về bệnh béo phì ở Viện dinh dưỡng gần đây trên 64 tỉnh thành trong cả nước công bố: Cứ 100 người trong độ tuổi trưởng thành (25-64 tuổi) thì có tới 17 người béo phì; và tỷ lệ người béo phì ở thành thị cao gấp 3 lần ở nông thôn. Tình trạng dư cân nặng, béo phì tăng nhanh nhất từ độ tuồi 45 trở lên, chiếm 75% tổng số người thừa cân, béo phì; đây là thế hệ đang nắm giữ những vị trí chủ chốt trong lao động của hệ thống hành chính và kinh tế.
Ở bệnh nhân mắc bệnh béo phì, tổ chức mỡ quá lớn có xu hướng chuyển nội tiết tố nam thành nội tiết tố nữ. Đàn ông béo phì, nội tiết tố nữ lại tăng gấp đôi, dẫn đến suy giảm khả năng tình dục.
Cụ thể là, ở phụ nữ béo phì, lượng nội tiết tố nam có chiều hướng tăng và nội tiết tố nữ luôn ở mức cao, ức chế tuyến yên gây ra rối loạn kinh nguyệt; tử cung và buồng trứng nhiễm mỡ hạn chế khả năng sinh đẻ; tình trạng lãnh cảm tăng làm mất ham muốn tình dục. Phụ nữ béo phì trở nên quá khổ, nặng nề, còn đàn ông thì có xu hướng nữ hoám giảm vẻ mạnh mẽ, khiến cho sức hấp dẫn từ hai phía giảm đi đáng kể. Từ đó, ham muốn tình dục cũng suy giảm, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Mặt khác, ở người béo phì, mô mỡ làm rối loạn buồng trứng, hàng tháng trứng không lớn lên và chín rụng được, chất lượng trứng kém, rối loạn kinh nguyệt. Mỡ quá nhiều sẽ lấp kín buồng trứng và gây vô kinh. Béo phì cũng dễ gây hội chứng đa u nang, khó thụ tinh, dễ sẩy thai.
Nguyên nhân của bệnh béo phì thì chưa rõ, tuy nhiên phải kể đến những yếu tố như di truyền, yếu tố xã hội, rối loạn nội tiết tố và chuyển hóa, yếu tố tăng trưởng của cơ thể, hoạt động thể lực…
2. Gan nhiễm mỡ
Gan là một cơ quan quan trọng của cơ thể, thực hiện rất nhiều chức năng khác nhau. Nhiều người ví gan như một nhà máy sinh hóa khổng lồ. Gan giúp giải độc cho cơ thể, tham gia vào các quá trình chuyển hóa, điều hòa hệ tiêu hóa và việc cung cấp năng lượng cho cơ thể. Gan cũng giúp cho việc cân bằng giữa các chất đường, đạm, mỡ, giữ cho cơ thể có được điều kiện sức khỏe tốt nhất.
Gan cũng là nơi chuyển hóa, tổng hợp những chất đường, đạm, béo cho cơ thể. Chất béo được gan tổng hợp và đào thải ra máu. Khi cơ thể được cung cấp dư chất béo thì nó đọng lại ở gan; hoặc những người bị rối loạn tiêu hóa ở gan làm gan không tổng hợp hết chất béo, càng ngày chất béo ở gan càng gia tăng gây nên bệnh gan nhiễm mỡ (GNM).
Gan nhiễm mỡ xảy ra khi lượng chất béo, chủ yếu là Triglycerides, tích tụ trong tế bào gan, vượt quá 5% trọng lượng gan. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra sự tích tụ này, biểu hiện lâm sàng của GNM tùy thuộc vào mức độ tích tụ chất béo và nguyên nhân gây bệnh. Trong đa số các trường hợp, loại chất béo tích tụ trong tế bào gan là Triglycerides. Sự tích tụ các dạng chất béo khác ít xảy ra hơn.
Nguyên nhân hàng đầu là béo phì ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như: Bệnh tăng mỡ siêu vi C mãn tínnh; khi dùng liều cao và kéo dài một số thuốc như corticoides, tétracyline, estrogen, thuốc chữa ung thư, nhiễm các độc tố với gan như phosphore, carbon tetraclorua cũng làm rối loạn biến đổi mỡ trong gan, khiến gan bị nhiễm mỡ: nghiện rược kéo dài; thiếu protein, đặc biệt ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh; bệnh tiểu đường ở người cao tuổi type II (nhất là người bé phì) không được điều trị. Bệnh GNM có thể giữ nguyên trong nhiều năm hoặc đột nhiên tiến triển thành xơ gan.
3. Giải pháp nào cho bệnh béo phì và gan nhiễm mỡ?
Bệnh béo phì, tiểu đường type II và gan nhiễm mỡ thường đồng hành với nhau và ẩn chứa những nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm và đang có xu hướng tăng mạnh trong xã hội hiện đại. Cần phải cân bằng giữa lượng chất đưa vào và lượng tiêu hao của cơ thể, chế độ ăn hợp lý như: khẩu phần thịt và tinh bột không quá 25%, không ăn các thức ăn nhanh, không uống những nước có đường; phải tăng cường vận động thể lực, tập luyện thể thao, giảm những thói quen như uống rượu bia, hút thuốc lá, hay vừa ăn vừa xem tivi; cũng nên thận trọng với một số tân dược.
Ngoài ra, sản phẩm dầu hải cẩu ARCTIC OCEAN là sản phẩm được chiết xuất 100% từ hải cẩu vùng bắc Băng Dương thuần thiên nhiên của tập đoàn dược phẩm Tasly với công nghệ hiện đại bào chế ở nhiệt độ siêu thấp có công dụng đặc biệt làm giảm mỡ trong máu toàn thân, thông thoáng lòng mạch máu, giải quyết tận gốc chất béo tích tụ trong gan, cải thiện sinh lực và tuần hoàn trong bệnh tim mạch, tiểu đường.
Hơn nữa, được xưng tụng là não hoàng kim, dầu siêu lọc sinh vật, ARCTIC OCEAN sử dụng an toàn và rất tót cho những bệnh nhân béo phì, đồng thời ngăn ngừa hiệu quả những biến chứng nguy hiểm của căn bệnh thế kỷ 21 này.
Bs. Nguyễn Bá Nhuận (nguyên Trưởng khoa Ngoại Tổng Quát BV Chợ Rẫy) hiện đang công tác tại khoa Ngoại BV ĐK Vạn Hạnh
