Đau hậu môn khi đại tiện là một trong những than phiền thường gặp ở những bệnh nhân đến khám chuyên khoa Trực tràng – Hậu môn. Có nhiều bệnh lý có thể biểu hiện bởi triệu chứng trên như: nứt hậu môn, nhiễm trùng cạnh hậu môn, trĩ tắc mạch hay bệnh lý ác tính hậu môn trực tràng v.v…
Không giống như những bệnh lý khác, nứt hậu môn chỉ biểu hiện đau như cắt khi đi cầu, có thể kèm theo ít máu tươi bên ngoài phân. Cơn đau có thể kéo dài từ vài phút đến nhiều giờ, làm cho bệnh nhân rất sợ mỗi khi đi cầu.
NỨT HẬU MÔN
- Vết nứt cấp tính thường nông và mau lành nếu điều trị đúng.
- Vết nứt mãn tính (kéo dài hơn 1 tháng) gây lóet sâu đến tận cơ thắt hậu môn, thường do tác nhân gây bệnh chưa được giải quyết.
- Những nghiên cứu gần đây cho thấy vùng nứt hậu môn có sự tưới máu kém và tăng trương lực co thắt của cơ vòng trong hậu môn. Hai điều trên làm cho sự thiếu máu nuôi trầm trọng hơn nữa và hậu quả là vết nứt khó lành, do đó trong điều trị, bác sĩ sẽ chú ý đến việc điều chỉnh 2 yếu tố này.
- Điều trị không phẫu thuật: Đây là cách điều trị căn bản áp dụng cho mọi vết nứt hậu môn nhằm lọai bỏ những tác nhân gây bệnh và giúp tăng cường máu nuôi đến niêm mạc tổn thương. Phương pháp này có thể làm lành đến 90% các vết nứt cấp tính. Chống táo bón hay làm mềm phân giúp lọai bỏ được tác nhân gây bệnh. Bệnh nhân phải uống thật nhiều nước (hơn 2 lít/ ngày) và tăng cường các chất xơ trong bữa ăn: như rau cải, đậu, trái, … Uống nhiều nước quan trọng vì nước làm phân mềm nhão nên không thể gây tổn thương hậu môn và cũng tránh tái phát. Ngoài ra bác sĩ cũng có thể cho sử dụng một số thuốc làm mềm phân để làm giảm triệu chứng đau và chảy máu. Ngâm hậu môn nước ấm (40 độ C) 10 – 20 phút, 3-4 lần ngày, giúp làm giãn cơ vòng, tăng tưới máu, giảm đau và làm bệnh nhân dễ chịu hơn. Có thể chườm nóng vùng hậu môn, nhưng cẩn thận không để phỏng da.
- Điều trị phẫu thuật: Điều trị nội khoa có những ưu điểm như có thể có thể lặp lại nhiều lần, phối hợp nhiều nhóm thuốc với nhau để gia tăng hiệu quả, ít biến chứng. Tuy phẫu thuật có thể được xem là tiêu chuẩn vàng nhưng được áp dụng hơn là điều trị bảo tồn nội khoa vì nguy cơ xảy ra biến chứng trung tiện đại tiện không kiểm soát (5-15%).