Loét dạ dày tá tràng (DDTT) là bệnh vẫn thường gặp ở trẻ em, có thể có nhiều biến chứng như thủng dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, ung thư dạ dày. Ở Mỹ tỷ lệ mắc viêm loét dạ dày tá tràng chiếm khoảng 3,5-14.7% và vị trí viêm thường gặp hơn loét dạ dày đơn thuần gấp 5 lần. Thông thường, trẻ em bị viêm loét DDTT thường gặp từ 5 tuổi trở lên và ở vị trí vết loét tá tràng cao hơn loét dạ dày gấp 5 lần.
1. Nguyên nhân viêm loét dạ dày tá tràng
Nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori (vi khuẩn HP) là nguyên nhân quan trọng của loét DDTT ở trẻ em, đặc biệt ở bệnh tái phát.
Bệnh thường xảy ra ở các nước đang phát triển và có mối liên quan với tình trạng kinh tế xã hội thấp, nguồn nước bị ô nhiễm, văn hoá thấp, tập quán nhai cơm, ăn cơm sớm (trước 2 tuổi), mớm cơm cho trẻ đều dẫn đến lây truyền giữa các thành viên trong gia đình.
Do đó người ta nhận thấy rằng nhiễm khuẩn HP chủ yếu mắc trong thời kỳ thơ ấu, và các nghiên cứu đều cho rằng nhiễm HP giống như hầu hết các nhiễm khuẩn đường ruột khác xảy ra chủ yếu trong thời kỳ trẻ.
Những bệnh nhi có chỉ số cân nặng/tuổi <75% thì bị loét nhiều hơn trẻ có chỉ số cân nặng/tuổi >75% (theo Watterlow). Một số nghiên cứu cho thấy trẻ được ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, beta-caroten, vitamin C thì có tỷ lệ nhiễm HP thấp hơn. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy vai trò của sữa mẹ có tác dụng phòng ngừa được nhiễm HP vì sữa mẹ có thể ức chế HP.
2. Triệu chứng lâm sàng
– Đau bụng có liên quan đến bữa ăn, đau từng cơn, đau ở vùng thượng vị
– Nôn máu, hoặc đi ngoài ra máu đen
– Ăn kém, ăn không tiêu, trướng bụng
– Nội soi có viêm dạ dày dạng cục
3. Nguyên tắc thực hiện chế độ ăn cho trẻ loét dạ dày tá tràng
– Đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ: vitamin, vi chất, muối khoáng theo tuổi, cân nặng.
– Chia nhỏ bữa ăn, ăn thức ăn nấu nhuyễn nghiền nát, sử dụng rau củ không dùng rau có lá nhiều chất xơ.
– Không bắt trẻ ăn cơm khi còn quá nhỏ.
– Trong bữa ăn, không vừa ăn vừa uống, đặc biệt là sử dụng đồ uống có ga.
– Sử dụng nguồn protein từ thịt (nạc vai lợn, lườn gà), trứng (hấp, dạng kem caramen, xúp), sữa.
– Sử dụng nguồn vitamin từ rau củ (khoai tây, khoai lang nhiều beta-caroten và vitamin C…)
– Trẻ còn nhỏ nên cho bú sữa mẹ, cho trẻ bú nhiều lần. Đối với trẻ lớn không nên ăn cơm chan canh vì như vậy trẻ không chịu nhai mà chỉ nuốt chửng sẽ tạo thêm gánh nặng cho dạ dày.
——————–