Viêm đại tràng là tình trạng tổn thương mạn tính của niêm mạc đại tràng còn gọi là ruột già, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, tổn thương có thể khu trú hoặc lan tỏa khắp đại tràng.
Nguyên nhân viêm đại tràng mạn có thể là:
– Các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột như lao, thương hàn, lỵ trực khuẩn…
– Nhiễm ký sinh trùng như amibe , Giardia …
– Nhiễm nấm như Candida, Aspergillus, Histoplasmosis…
– Nguyên nhân tự miễn gây viêm loét đại tràng không đặc hiệu…
– Không rõ nguyên nhân
Triệu chứng thường gặp:
– Đau dọc theo khung đại tràng hoặc vùng 2 hố chậu, vùng trên rốn, có khi đau kèm theo bắt đi cầu, đi được thì hết đau.
– Rối loạn đi cầu, bón, tiêu chảy hoặc xen kẽ lúc bón lúc tiêu chảy.
– Phân bất thường về số lượng, về độ đặc lỏng có khi phân kèm theo nhầy, máu.
– Mót rặn sau đi cầu, đau hậu môn.
– Người bệnh mệt mỏi ăn ngủ kém, đầy bụng, cáu gắt, có khi gầy sút.
Chẩn đoán bệnh có thể dựa vào các triệu chứng nói trên kết hợp soi hoặc cấy phân tìm nguyên nhân gây bệnh, chụp X quang khung đại tràng, nội soi đại tràng.
Bệnh viêm đại tràng mạn gây ra hiện tượng viêm loét và gây rối loạn chức năng của đại tràng cần phân biệt với bệnh đại tràng chức năng còn gọi là hội chứng ruột kích thích hay viêm đại tràng co thắt là những bệnh gây rối loạn chức năng của đại tràng chứ không gây tổn thương thực thể ở đại tràng.
Một bệnh khác cần phân biệt với viêm là ung thư đại tràng, bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi (>50 tuổi), gia đình có người bị ung thư đại trực tràng hoặc polyp, đi cầu bị rối loạn, có thể phân có máu… kèm những triệu chứng khác như thiếu máu, sụt cân, gầy yếu.
Ung thư đại tràng không biểu hiện triệu chứng đến khi u trở nên khá lớn
Vấn đề điều trị:
– Ăn uống các chất dễ tiêu, giảm các chất kích thích như rượu bia, không ăn uống các chất ôi thiu hoặc các loại thực phẩm chưa được nấu chín.
– Làm việc nghỉ ngơi hợp lý tránh căng thẳng, stress
– Ăn uống điều độ, tập đi cầu đúng giờ giấc trong ngày
– Điều trị nguyên nhân gây bệnh, dùng kháng sinh nếu viêm đại tràng do nhiễm khuẩn, liệu pháp Corticoid nếu viêm đại tràng do bệnh tự miễn…
– Điều trị triệu chứng bằng các thuốc chống tiêu chảy hoặc táo bón, thuốc chống co thắt đường ruột, thuốc an thần…
Nội soi tiêu hóa giúp phát hiện sớm các tổn thương và có hướng điều trị kịp thời
Tóm lại :
– Viêm đại tràng mạn là một bệnh thường gặp, chẩn đoán nguyên nhân thường khó khăn, điều trị kéo dài và dễ tái phát.
– Vấn đề phòng bệnh cần chú ý vệ sinh thực phẩm, không uống sữa bò tươi chưa triệt trùng, hạn chế dùng kháng sinh kéo dài.
– Khi có triệu chứng rối loạn đi cầu, phân có đàm máu bệnh nhân cần đi khám chuyên khoa tiêu hóa để xác định chẩn đoán và điều trị.
(theo Bs. Trần Minh Khôi – Phòng Khám 2
Bệnh viện Đa Khoa Vạn Hạnh)