Chỉ số BMI ảnh hưởng ra sao tới việc sinh sản

Tác động tổng hợp của chỉ số khối cơ thể ở phụ nữ và nam giới đối với kết quả mang thai tích lũy sau lần kích thích buồng trứng đầu tiên

Thừa cân béo phì được định nghĩa là tình trạng tích tụ mỡ bất thường hoặc quá mức gây ra suy giảm sức khỏe. Chỉ số khối cơ thể (Body mass index – BMI) trên 25 kg/m² được coi là thừa cân và chỉ số BMI trên 30 kg/m² được coi là béo phì. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã dự đoán rằng khoảng 20% người trưởng thành trên toàn thế giới sẽ bị béo phì vào năm 2025. Chỉ số BMI tăng cao là một yếu tố nguy cơ gây các bệnh như tim mạch, rối loạn cơ xương và một số loại ung thư. Bên cạnh đó, chỉ số BMI tăng cao cũng có thể khiến phụ nữ có nguy cơ bị suy giảm khả năng sinh sản và ảnh hưởng đến kết quả mang thai, đặc biệt là ở những cặp vợ chồng đang điều trị vô sinh – hiếm muộn bằng công nghệ hỗ trợ sinh sản (Assisted reproductive technology – ART).

Cách tính chỉ số BMI:

BMI = (cân nặng )/(chiều cao x 2) (Trong đó, chiều cao tính bằng m và cân nặng tính bằng kg
Chỉ số BMI áp dụng cho cả nam và nữ > 18 tuổi, không áp dụng cho phụ nữ có thai, vận động viên, người tập thể hình, người già và có sự thay đổi giữa các quốc gia.

Tác động có hại của chỉ số BMI cao ở phụ nữ điều trị ART đã được nghiên cứu rộng rãi và xem xét thận trọng tại các phòng khám. Tuy nhiên, BMI của cả vợ và chồng là đối tượng được quan tâm trong điều trị thụ tinh trong ống nghiệm (In vitro fertilization – IVF) thay vì từng cá nhân riêng lẻ. Nghiên cứu trước đây cho thấy những cặp vợ chồng với chỉ số BMI của nữ cao có tỷ lệ sinh sống (Live birth rate – LBR) thấp hơn so với nhứng cặp vợ chồng có chỉ số BMI bình thường trong các chu kỳ IVF. Bên cạnh đó, Petersen và cộng sự (2013) cũng phát hiện chỉ số BMI cao có ảnh hưởng tiêu cực đến LBR. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu đều bị hạn chế do thiếu các đánh giá về tỷ lệ sinh sống tích tũy (Cumulative live birth rate – CLBR), một chỉ số cho thấy khả năng thành công của ART được khuyến nghị trong những năm gần đây. Do đó, Zhao và cộng sự tiến hành đánh giá các tác động tổng hợp của BMI của cả phụ nữ và nam giới đối với tỷ lệ mang thai tích lũy sau lần kích thích buồng trứng đầu tiên.

Phương pháp: Dữ liệu bệnh nhân được thu thập từ tháng 6 năm 2009 đến tháng 6 năm 2016 tại Hà Nam, Trung Quốc. Tổng cộng 14.182 cặp vợ chồng trải qua lần kích thích buồng trứng đầu tiên (IVF/Intra-cytoplasmic Sperm Injection – ICSI), được theo dõi trong suốt 2 năm kết quả sinh sống trong chu kỳ tươi và chuyển phôi trữ tiếp theo. Tiêu chí loại trừ khỏi nghiên cứu bao gồm: Chu kỳ sử dụng noãn hoặc tinh trùng hiến tặng, thực hiện các xét nghiệm di truyền tiền làm tổ. Bệnh nhân được chia làm ba nhóm: Nhóm tham khảo (BMI < 24 kg/m²), nhóm thừa cân (BMI ≥ 24 kg/m²) và nhóm béo phì (BMI ≥ 28 kg/m²). Kết quả chính được ghi nhận là tỷ lệ sinh sống tích lũy, được định nghĩa là có ít nhất một ca sinh sống trong chu kỳ tười hoặc các chu kỳ chuyển phôi trữ tiếp theo sau lần kích thích buồng trứng đầu tiên.

Kết quả

Phân tích riêng lẻ: Ở nữ giới, các CLBR của nhóm thừa cân và béo phì là tương đương và thấp hơn đáng kể so với nhóm tham khảo. Trong đó, nhóm thừa cân có CLBR giảm 17% (95% KTC, 0,75 – 0,92) và nhóm béo phì giảm 24% (95% KTC, 0,64 – 0,90) so với nhóm tham khảo. Trong số nam giới, nhóm thừa cân có CLBR giảm 9% so với nhóm tham khảo (95% KTC, 0,83 – 0,99). Ảnh hưởng của béo phì ở nhóm nam giới đối với CLBR không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).

Phân tích cùng nhau: Kết quả ghi nhận những cặp vợ chồng trong đó nam thuộc nhóm tham khảo hoặc thừa cân và nữ thừa cân hoặc béo phì có CLBR thấp hơn so với những cặp vợ chồng trong đó cả nam và nữ có BMI < 24 kg/m².

Kết luận: Kết quả nghiên cứu cho thấy sự gia tăng chỉ số BMI ở cả nữ và nam thừa cân, cả độc lập hay kết hợp đều có tác động tiêu cực đến kết quả mang thai tích lũy sau lần kích thích buồng trứng đầu tiên dẫn đến CLBR cũng thấp hơn. Do đó, quản lý chỉ số BMI của hai vợ chồng bằng cách giảm cân và thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp cải thiện kết quả mang thai trong điều trị IVF.

(theo CNSH. Nguyễn Thị Vân Anh – IVF Vạn Hạnh)

Tài liệu tham khảo: Zhao, Z., Jiang, X., Li, J., và cộng sự (2021). The Combined Impact of Female and Male Body Mass Index on Cumulative Pregnancy Outcomes After the First Ovarian Stimulation. Frontiers in endocrinology, 12, 735783.

——————————

Bệnh viện đa khoa Vạn Hạnh với tiêu chí “Người bệnh trên hết”